کاربرد قطره‌های چشمی مشتق از سرم اتولوگ انسانی

     اشک دارای ویژگی‌های ضد میکروبی، تغذیه‌ای، مکانیکی و اپتیکی است؛ هم‌چنین دارای ترکیباتی مانند عوامل رشدی، فیبرونکتین و ویتامین‌های مختلف برای حمایت از تکثیر، مهاجرت و تمایز اپی‌تلیوم قرنیه و ملتحمه می‌باشد. فقدان این عوامل اپی‌تلیوتروفیک برای مثال در چشم خشک می‌تواند منجر به اختلالات شدید سطح چشم مانند نقص‌های اپی‌تلیومی پایدار شود. به تازگی، کاربرد سرم اتولوگ به شکل قطره‌های چشمی به عنوان درمان جدیدی در اختلالات شدید سطح چشم مورد توجه قرار گرفته است. قطره‌های چشمی مشتق از سرم را می‌توان به صورت یک فرآورده خونی بدون ماده نگه‌دارنده تهیه کرد. این فرآورده‌ها، به طور طبیعی آلوژنیک نیستند و ویژگی‌های بیومکانیکی و بیوشیمیایی آن‌ها مشابه اشک طبیعی است. آزمایش‌های کشت یاخته‌ای نشان داده‌اند که مورفولوژی یاخته‌های اپی‌تلیومی قرنیه و کارکرد آن‌ها در صورت استفاده از قطره سرم نسبت به جایگزین‌های ساختگی اشک، بهتر حفظ می‌شود. مطالعات هم‌گروهی بالینی، کاربرد موفقیت‌آمیز آن را در خشکی‌های شدید چشم و نقص‌های اپی‌تلیومی پایدار نشان داده‌اند. روش‌های تولید و کاربرد قطره‌های چشمی مشتق از سرم اتولوگ به میزان قابل ملاحظه‌ای در مطالعات مختلف متفاوتند. با توجه به این که این تفاوت‌ها می‌توانند ویژگی‌های بیوشیمیایی متفاوتی ایجاد کنند؛ در نهایت می‌توانند بر تاثیرات اپی‌تلیوتروفیک این محصول نیز تاثیر بگذارند. قبل از این که نقش قطعی قطرات چشمی سرم در درمان بیماری‌های شدید سطح چشم به طور کامل به اثبات برسد؛ ارزیابی ویژگی‌های آن در یک مطالعه گسترده تصادفی‌شده شاهددار لازم است. هم‌چنین با توجه به مطالعات مختلف، دو روش خاص برای تهیه قطره سرم پیشنهاد می‌گردد. · مجله چشم‌پزشکی بینا 1385؛ دوره 12، شماره 2: 244-234.